24 dec Doelen zijn niet bedoeld om te halen

Nu we weer tegens het einde van het jaar aanlopen, zie ik veel mensen reflecties delen over afgelopen jaar, en hand in hand daarmee ook of doelen behaald zijn.
Vaak gaan we, na die reflectie op afgelopen jaar, gelijk door met de doelen opstellen voor het komende jaar. Of goede voornemens. Het einde van het jaar is altijd een natuurlijk moment voor bezinning en even tot rust komen. Waardoor je vaak ook weer ruimte om na te denken: wat wil ik nog doen, bereiken, veranderen?

Methode

Doelen stellen leren we vaak al op de middelbare school. ‘SMART doelen’ is vaak de methode, die wordt aangeleerd. SMART staat voor:
– Specifiek
– Meetbaar
– Acceptabel
– Realistisch
– Tijdgebonden
En dat is een hele mooie manier om doelen klein en concreet te maken, zodat je in actie komt. We maken onze doelen vaak veel te groot.

Lijst

Ook hebben we vaak een hele lijst doelen die we in een jaar willen halen. Dan kunnen de doelen afzonderlijk nog wel SMART zijn, maar de vraag is of het dan nog steeds haalbaar is, als de lijst ellenlang is.

Invloed

Of we stellen doelen waar we weinig invloed op hebben. Zoals bijvoorbeeld een omzetdoel. Maar er hoeft maar iets te gebeuren, zoals dat je zelf ziek wordt, of de wereld ligt plat door een pandemie, en je doelen haal je niet meer.

Verkeerd

Eigenlijk kijken we ook verkeerd naar doelen. We zien doelen als iets dat je behaald. Een prestatie. Een einde. Een finishlijn. Zo van ‘he, he, ik ben er’. Maar eigenlijk zijn doelen helemaal niet bedoeld om behaald te worden. Doelen zijn bedoeld om ons richting te geven en om ons in bewegen te helpen.

Wat is een doel wel?

Het gaat dus helemaal niet of je het doel hebt behaald, maar of je in beweging bent gekomen, stappen hebt gezet, dingen hebt geprobeerd en hebt ontdekt. Het gaat er om welke dingen je hebt gedaan.

Een voorbeeld

Stel, je doel is om een marathon te lopen. 42 kilometer en 195 meter.
Je traint er voor. Je loopt vele kilometers. En dan is de wedstrijddag. Je loopt 42 km en 194 meter. Om wat voor reden dan ook, stop je 1 meter voor de finishlijn. Misschien val je en kun je niet verder. Misschien wordt de wedstrijd gestopt. Misschien besluit je zelf om te stoppen. De reden doet er even niet toe. Het resultaat is namelijk hetzelfde: je haalt de finishlijn niet. Is je doel dan niet behaald? Officieel niet. Maar je hebt net zoveel geoefend en tijd & energie erin gestopt, als je wel de finishlijn zou hebben behaald. Je hebt jezelf uitgedaagd, je hebt vele kilometers hard gelopen, je hebt vele zweetdruppels gelaten en die daarna afgespoeld onder de douche. Je hardloopkleding honderden keren gewassen. Etc. Kortom: de weg er naar toe heb je afgelegd. Doet het er dan toe dat je die finishlijn niet hebt behaald? Eigenlijk niet. Het gaat namelijk niet om het doel, maar om het proces. En hopelijk heb je daarvan genoten, want daar is de meeste tijd in gaat zitten.

Anders kijken

Nee, ik ben niet tegen doelen stellen. Maar ik ben wel voorstander van jezelf credits geven van alles wat je hebt gedaan, of je het nu hebt behaald of niet. Je mag sowieso trots zijn. Ook als je iets niet hebt geprobeerd. Ook als je bent gestopt. En ook als je jouw doelen niet hebt behaald. Kijk vooral naar wat je het liefste doet (iedere dag of iedere week) in plaats van naar doelen & prestaties. Kijk naar doelen als richtingaanwijzers in plaats van finishlijnen.
Want iedere keer weer die stappen te zetten, zegt veel meer dan het uiteindelijke doel. Kijk dus iets minder zwart/wit. Het is niet: behaald/niet behaald. Maar: ‘kijk eens naar wat ik allemaal heb gedaan en meegemaakt afgelopen jaar. Ik ben trots op mezelf.’