21 sep De psychologische kant van make-up

In 2016 deed ik een challenge voor mezelf: ik droeg een jaar lang geen make-up. Terwijl ik voorheen iedere werkdag make-up opdeed en ook naar feestjes. Tijdens mijn middelbare school tijd vond ik het heel leuk om te experimenteren met make-up en droeg ik dus ook regelmatig make-up. Maar goed, even terug naar het jaar zonder make-up. Het moeilijkste vond ik wel om op de foto te gaan zonder make-up. Er werden professionele foto’s op mijn toenmalig werk bij Radboud Universiteit gemaakt, voor op de website. Maar ik deed het. Studenten zagen mij immers zonder make-up. Ik heb dat jaar 2x een uitzondering gemaakt. Beiden keren om naar een feestje te gaan. Uiteindelijk besloot ik, na iets meer dan een jaar, weer af en toe make-up te dragen. En inmiddels heb ik, op werkdagen, vaker wel dan geen make-up op.

Bijzonder

Make-up vind ik echt iets bijzonders. Wat het met je doet. Hoe de maatschappij er tegen aankijkt en hoe het verbonden is met ons zelfbeeld. Ik ben dit keer wat dieper gedoken in de psychologische kant van make-up en graag deel ik mijn analyse met jou.

Voor iedereen

Laat ik voorop stellen dat make-up voor iedereen is. Het is niet gender gebonden. Niemand hoeft make-up te dragen en iedereen mag het. Het is aan jou. Nu dat uit de weg is, wil ik het in deze blog graag hebben over de psychologische kant van make-up. Wat make-up met iemand doet, dus de mentale gevolgen. Het dragen van make-up heeft zowel voor als ook nadelen.

1. Make-up geeft zelfvertrouwen

Make-up geeft vaak een boost voor je zelfvertrouwen. Je ziet er goed uit. En dat geeft wellicht zelfvertrouwen. Dit voel je en dit straal je uit. Je kunt je minder goede kanten wat verbloemen (zie punt 3) en je sterke kanten wat benadrukken (zie punt 4). Dat is soms ook gewoon heel fijn. Je weet dat je goed uit ziet en daarmee durf je naar buiten te treden. De wereld is soms ook erg hard. Fijn om af en toe een hulpmiddel te hebben.

“The paint can give you strength, but the confidence has to come from within” – uit ‘Lucifer’, seizoen 6, aflevering 2, Netflix.

2. Make-up geeft een masker

Je kunt je anders voor doen dat je bent. Soms is dit handig, nodig of helpend. Om even in de rol van iemand anders te kruipen. Maar soms raak je daardoor verder van jezelf vandaan. Wat blijft er van je over als je geen make-up draagt. Je kunt er van afhankelijk raken. Als een bescherming om je heen. Zo had ik een buurvrouw die de deur niet opendeed als ze haar wenkbrauwen nog niet had gedaan.

3. Make-up verbloemt

Misschien zijn er aspecten die je niet wilt laten zien. Dit hoeft niet alleen in je gezicht te zijn, maar ook ergens anders op je lichaam. Soms wil je bepaalde aspecten niet laten zien en kun je dit verbloemen. Soms heb je geen zin in vragen van anderen. Soms wil je niet opvallen door je uniekheid. Allemaal valide!

Met make-up kun je dingen bewust verbloemen. De donkere kleur onder mijn ogen en mijn rode wangen (deels door rosacea) zijn de eerste dingen die ik wegwerkt. En als ik een zwart lijntje op mijn bovenste ooglid zet, heb ik gevoel dat mijn hangend ooglid minder opvalt. Oneffenheden kun je met make-up wat onzichtbaar maken. Wat wegmoffelen of neutraliseren.

4. Make-up benadrukt

Soms wil je juist dingen uitlichten. Je mooie ogen? Je volle lippen? Dingen waar je blij mee bent, trots op bent of die jou ‘jou’ maken. Die wil je benadrukken. Door make-up kun je die uitlichten. De blik van mensen daar naar toe leiden.

5. Make-up is een manier van uitdrukken

Het is een creatieve manier van uitdrukken wie je bent. Laten zien wat je kunt. Of waar je bij wilt horen. Je kunt alle kanten op. Make-up is daarmee ook een communicatie middel. Wie wil je zijn en wat wil je laten zien? Wat wil je ermee zeggen? Welke kleuren en materialen gebruik je?

6. Make-up is een vak

Als ik make-up op doe of een make-up professional, dan ziet het er toch echt anders uit. Make-up artist of visagist is een vaardigheid die je onder de knie kunt krijgen door heel veel uren te maken en te oefenen. Maar ook door kennis op te doen van alle menselijke verschillen en hoe je bij ieder mens weer een mooi resultaat kunt krijgen.

Niet alleen de techniek is een vak, maar ook het stukje van verleiden. Wat je wil je wel laten zien en wat niet? Waar je wil de aandacht op vestigen en benadrukken?

7. Met make-up voelt het als een feestje

Zoals ik al aangaf, heb ik tijdens mijn jaar zonder make-up 2 keer een uitzondering gemaakt. En beide keren was voor een feestje. Ik merkte dat ik het leuk vond om mezelf op te maken voor een feestje. Net iets uitbundiger dan overdag make-up. Zoals ik ook andere kleren aandeed voor het feestje. Even iets anders. Het hielp om het feestje als iets speciaal te zien. Je optutten en tijd stoppen in je verzorging maakt dat het bijzonder wordt. Ongeacht of het feestje een succes wordt, doe je er wel meer moeite voor.

8. Make-up is een manier van self-care

Make-up opdoen, maar vooral make-up afdoen is een manier van self-care. Voor jezelf zorgen. Voor je huid zorgen. Even een momentje voor jezelf. Met volle aandacht voor je huid en je gezicht. Het nadeel is wel dat mensen oordelen als je geen make-up op hebt. Alsof je dan NIET voor jezelf zorgt. Dat klopt natuurlijk niet.

9. Make-up is voldoen aan een schoonheidsideaal

Helaas is het zo dat we allemaal opgegroeid zijn met een bepaald beeld hoe schoonheid eruit ziet. En ergens willen we allemaal aan dit beeld voldoen. En hoewel

Een gladde, egale huid, zonder oneffenheden of rimpels. Perfecte wenkbrauwen. Grote wimpers, die de nadruk op je ogen leggen. Volle lippen. Symmetrie is ook zo’n zoiets wat erg wordt gewaardeerd. En zo zijn er nog meer normen binnen het huidige schoonheidsideaal. Eigenlijk jammer, want schoonheid zou iets universeels en tijdloos moeten zijn. Iedereen is op zijn/haar/diens eigen manier prachtig. Maar niemand is perfect. En dat we moeten ook helemaal niet willen.

10. Make-up is onderdeel van de consumptiemaatschappij

Je hebt make-up niet echt nodig, ook al denken we dit wel. Bedrijven die ons door middel van marketing, advertenties en fotobewerking onzeker maken over onszelf zonder make-up. Digitale filters bedrukken hoe je er ook kunt uit zien. En die constante boodschap dat we mooier kunnen zijn, geeft ons het gevoel dat we niet genoeg en dat we make-up nodig hebben om ons goed te voelen.

Trends zorgen er ook weer voor dat wat je nodig hebt verandert en dat je als je bij wilt blijven, je steeds weer nieuwe producten wilt kopen. Tegenwoordig wordt dit ook nog verkocht door influencers of hebben diezelfde influencers een eigen make-up lijn. Een ander aspect van make-up is dat het vaak niet duurzaam is gemaakt, soms getest op dieren en maar beperkte houdbaarheid heeft, waardoor je het moet vervangen.

11. Make-up is niet goed voor je

Even los van of het goed is voor je huid en je lijf (I mean, het bevat vaak toxische ingrediënten), is ook een keerzijde aan make-up dragen. Zoals ik al noemde in punt 2, kan make-up je ook helpen. Maar het kan je dus ook in de weg zitten. Dat je de deur niet uitgaat zonder make-up. Of dat je onzeker wordt over jezelf zonder make-up. Of dat je angstig wordt als het regent, waait of warm weer is waardoor je moet zweten. Dat je jouw make-up om de haverklap wilt (moet) checken of het nog goed zit. En dat je in paniek raakt als dit niet zo is. Hetzelfde geldt overigens voor je haar of je kleding. Oftewel: dat je zo bezig bent met jouw buitenkant dat het jouw controle mechanisme wordt. En dat je niet aan de slag gaat met je gevoelens die daar onder zitten: waarom je onzeker bent over jezelf. Hoe heerlijk zou het zijn als jij je goed voelt over jezelf, ongeacht hoe jij eruit ziet en dat die opsmuk niet nodig hebt! En dat je zoveel meer bent dat alleen je uiterlijk.

Belangrijkste wat ik je vandaag wil meegeven is dat niet moet vergeten van jezelf te houden zonder make-up. Je hebt het niet nodig. Je bent prachtig zoals je bent.

Ik ben benieuwd wat je van mijn analyse vindt!

Wil je verder lezen? Dan raad ik je mijn blog over Zelfcompassie  aan.